Record1 29 August 2016

เนื้อหาการเรียนการสอน (Knowledge)

         วันนี้เป็นการเรียนการสอนครั้งแรกเริ่มต้นด้วยการพูดคุยกันระหว่างอาจารย์และนักศึกษาและแจกใบปั้มเช็คชื่อเข้าเรียน แล้วจึงเริ่มการเรียนการสอน

อาจารย์ก็ได้สอนร้องเพลงทั้งหมด 5 เพลง โดยเป็นเพลงภาษาอังกฤษอย่างง่าย ซึ่งในอนาคตต้องได้เจออย่างแน่นอน พร้อมทั้งสอนท่าทางประกอบเพลงด้วย

การจัดประสบการณ์เพื่อพัฒนา

ความคิดสร้างสรรค์สำหรับเด็กปฐมวัย

ความหมายของความคิดสร้างสรรค์

• Jellen and Urban

            ความคิดสร้างสรรค์เป็นการคิดอย่างอิสระในเชิงนวัตกรรม จินตนาการ

• De Bono

            ความสามารถในการคิดนอกกรอบเพื่อนำมาใช้แก้ปัญหา

• อุษณีย์  โพธิสุข

            กระบวนการทางปัญญาระดับสูงที่ใช้กระบวนการทางความคิดหลายๆ อย่างมารวมกัน เพื่อสร้างสรรค์สิ่งใหม่หรือแก้ปัญหาที่มีอยู่ให้ดีขึ้น และต้องมีอิสรภาพทางความคิด

คุณค่าของความคิดสร้างสรรค์

• คุณค่าต่อสังคม

• คุณค่าต่อตนเอง

• ทำให้เกิดความสนุกสนาน เพลิดเพลิน

• ช่วยลดความเครียดทางอารมณ์

• มีความภูมิใจและเชื่อมั่นในตนเอง

• นำมาซึ่งความเป็นผู้นำ

• ตะหนักถึงคุณค่าของตนเอง

• ช่วยส่งเสริมสุนทรียภาพ

• สร้างนิสัยในการทำงานที่ดี

• พัฒนากล้ามเนื้อ

• เปิดโอกาสให้เด็กได้ค้นคว้า ได้ทดลอง ได้ประสบความสำเร็จ

องค์ประกอบของความคิดสร้างสรรค์

Guilford ได้แบ่งองค์ประกอบของความคิดสร้างสรรค์เป็น 4 ด้าน

1. ความคิดคล่องแคล่ว (Fluency)

• ด้านถ้อยคำ (Word Fluency)

• ด้านการเชื่อมโยงความสัมพันธ์ (Association Fluency)

• ด้านการแสดงออก (Expressional Fluency)

• ด้านการคิด (Ideation Fluency)

2. ความคิดริเริ่ม (Originality)

• ความคิดแปลกใหม่และแตกต่างไปจากความคิดธรรมดา

    หรือแตกต่างจากบุคคลอื่น

3. ความคิดยืดหยุ่น (Flexibility)

• ความคิดยืดหยุ่นที่เกิดขึ้นทันที (Spontaneous Flexibility)

• ความคิดยืดหยุ่นทางการดัดแปลง (Adapture Flexibility)

4. ความคิดละเอียดลออ (Elaboration)

• ความคิดที่เกี่ยวกับรายละเอียดที่ใช้ในการตกแต่ง

• เพื่อทำให้ความคิดริเริ่มนั้นสมบูรณ์ยิ่งขึ้น

พัฒนาการทางความคิดสร้างสรรค์

Torrance ได้แบ่งออกเป็น 3 ระยะ

• ระยะแรกเกิด – 2 ขวบ

• ระยะ 2 -4 ขวบ

• ระยะ 4-6 ขวบ

• แรกเกิด-2ปี มีจินตนาการ สำรวจสิ่งแวดล้อมรอบตัว

• 2-4 ปี ตื่นตัวกับสิ่งใหม่ ใช้จินตนาการกับการเล่น ยึดตัวเองเป็นศูนย์กลาง ช่วงความสนใจสั้น

• 4-6 ปี สนุกกับการวางแผน การเล่น การทำงาน ชอบเล่นสมมติเชื่อมโยงสิ่งต่างๆได้ แต่จะเข้าใจเหตุและผลได้ไม่ดีนัก

ลำดับขั้นของพัฒนาการทางความคิดสร้างสรรค์

Torrance ได้แบ่งเป็น 5 ขั้น

• ขั้นที่ 1 แสดงออกอย่างอิสระทางความคิด ไม่คำนึงถึงคุณภาพ

• ขั้นที่ 2 งานที่ผลิตต้องอาศัยทักษะบางอย่าง

• ขั้นที่ 3 ประดิษฐ์สิ่งใหม่ๆโดยไม่ซ้ำใคร

• ขั้นที่ 4 ปรับปรุงขั้นที่ 3

• ขั้นที่ 5 คิดสิ่งที่เป็นนามธรรมขั้นสูงสุด คิดหลักการใหม่ๆ

ประโยชน์ของความคิดสร้างสรรค์

• ก่อให้เกิดสิ่งแปลกใหม่

• อำนวยประโยชน์สุขให้แก่บุคคล

• ช่วยให้เข้าใจปัญหาและแก้ปัญหาได้ดี

• ช่วยให้บุคคลประสบความสำเร็จ

• ช่วยให้ปรับตัวได้ดี

ความคิดสร้างสรรค์ไม่สามารถบังคับให้เกิดขึ้นได้

แต่สามารถส่งเสริมให้เกิดขึ้นได้

แนวคิดทฤษฎีทางความคิดสร้างสรรค์

แนวคิดและทฤษฎีโครงสร้างทางปัญญาของ Guilford

         อธิบายความสามารถของสมองมนุษย์เป็นแบบจำลอง 3 มิติ

มิติที่ 1 เนื้อหา (ข้อมูลหรือสิ่งเร้าที่เป็นสื่อในการคิด)

• ภาพ

• สัญลักษณ์

• ภาษา

• พฤติกรรม

มิติที่ 2 วิธีคิด (กระบวนการทำงานของสมอง)

• การรู้และเข้าใจ

• การจำ

• การคิดแบบอเนกนัย

• การคิดแบบเอกนัย

• การประเมินค่า

มิติที่ 3 ผลของการคิด (การตอบสนองต่อข้อมูลหรือสิ่งเร้า)

• หน่วย

• จำพวก

• ความสัมพันธ์

• ระบบ

• การแปลงรูป

• การประยุกต์

ทฤษฎี Constructivism

• เด็กเรียนรู้เอง

• เด็กคิดเอง

• ครูกับเด็กเรียนรู้ไปด้วยกัน

• สร้างองค์ความรู้ใหม่ด้วยตนเอง

ทฤษฎีของ Torrance

          ความคิดสร้างสรรค์เป็นกระบวนการของความรู้สึกต่อปัญหา แล้วรวบรวมความคิดตั้งเป็นสมมติฐาน และเผยแพร่ผลที่ได้จากการทดสอบ

• ขั้นที่ 1 การพบความจริง

• ขั้นที่ 2 การค้นพบปัญหา

• ขั้นที่ 3 การตั้งสมมติฐาน

• ขั้นที่ 4 การค้นพบคำตอบ

• ขั้นที่ 5 ยอมรับผล

บรรยากาศที่ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์

• เด็กรู้สึกปลอดภัย

• ให้เด็กได้ลองเล่นคนเดียว

• ได้สำรวจ ค้นคว้า และสร้างสรรค์ด้วยตนเอง

• ขจัดอุปสรรค

• ไม่มีการแข่งขัน

• ให้ความสนใจเด็ก

ลักษณะของเด็กที่มีความคิดสร้างสรรค์

• มีไหวพริบ

• กล้าแสดงออก

• อยากรู้อยากเห็น

• ช่างสังเกต

• มีอารมณ์ขัน

• มีสมาธิ

• รักอิสระ

• มั่นใจในตนเอง

• อารมณ์อ่อนไหวง่าย

• ไม่ชอบการบังคับ

• ชอบเหม่อลอย

• ซาบซึ้งกับสุนทรียภาพ

• มีความวิจิตรพิสดาร

• ชอบสร้างแล้วรื้อ รื้อแล้วสร้างใหม่

• ใช้เหตุผลในการแก้ปัญหา

กิจกรรมที่ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์

Torrance ได้กล่าวถึงลักษณะของกิจกรรมที่ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ไว้ 3 ลักษณะ

• ลักษณะที่ 1 ความไม่สมบูรณ์ การเปิดกว้าง (Incompleteness, Openness)

    • ลักษณะที่ 2 การสร้างบางอย่างขึ้นมา และนำมาใช้ให้เกิดประโยชน์ (Producing Something and Using It)

    • ลักษณะที่ 3 การใช้คำถามของเด็ก (Using Pupil Question)

1. คำถามที่ส่งเสริมความคิดคล่องแคล่ว

• คิดให้ได้มากที่สุด

2. คำถามที่ส่งเสริมความคิดริเริ่ม

• คิดหรือทำสิ่งที่ไม่เคยมีใครคิดหรือทำมาก่อน

3. คำถามที่ส่งเสริมความคิดยืดหยุ่น

• ได้คำตอบที่หลากหลาย

4. คำถามที่ส่งเสริมความคิดละเอียดลออ

• คิดให้เห็นรายละเอียดปลีกย่อยต่างๆ

แนวทางการส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ของ Torrance

• ส่งเสริมให้เด็กถาม

• เอาใจใส่ความคิดของเด็ก

• ยอมรับคำถามของเด็ก

• ชี้แนะให้เด็กหาคำตอบด้วยตนเอง

• แสดงให้เด็กเห็นว่าความคิดของเด็กมีคุณค่า

• เปิดโอกาสให้เด็กได้เรียนรู้อยู่เสมอ

• ค่อยเป็นค่อยไป

• ยกย่องชมเชย

• ไม่มีการวัดผล

การตั้งคำถาม 5W1H

• Who ใคร

• What อะไร

• Where ที่ไหน

• When เมื่อไหร่

• Why ทำไม

• How อย่างไร

ระหว่างการเรียนการสอนอาจารย์ได้สอดแทรกกิจกรรมและยกตัวอย่างความคิดสร้างสรรค์ให้นักศึกษาเห็นภาพตลอดเวลา

เมื่อจบกิจกรรมการเรียนการสอนอาจารย์ได้เสริมกิจกรรมการสอนโดยการให้นักศึกษาออกแบบจรวดแบบใดก็ได้ โดยอาจารย์ได้วางกล่องไว้ 1 ใบ ให้ทำอย่างไรก็ได้ปาจรวดให้เข้ากล่องใบนั้นทีละคน ตั้งแต่ต้นจนจบมีนักศึกษาที่ทำให้จรวดเข้าไปในกล่องได้เพียง 2 คนเท่านั้น อาจารย์จึงเฉลยว่าเด็กอนุบาล 2 สามารถทำให้เข้าได้ทุกคน โดยการขย้ำกระดาษให้เป็นก้อนและปาเข้ากล่อง ซึ่งก็เป็นความคิดที่ไม่ผิด เพราะเป็นความคิดสร้างสรรค์ของเด็กๆ

กิจกรรมสุดท้ายคือกิจกรรมสร้างสรรค์ผลงานลากเส้นจากการฟังเสียงทำนองดนตรี จับคู่กันสองคนโดยห้ามยกมือออกจากกระดาษ ลากเส้นตามทำนองเพลงที่ได้ยินไปเรื่อยๆ จนกว่าเพลงจะจบ ผลงานของเราสองคนออกมาแบบนี้ ><

จากนั้นอาจารย์ได้ให้นักศึกษาช่วยกันมองว่าแต่ละเส้นที่ตัดกันนั้นออกมาคล้ายกับรูปอะไรให้ช่วยกันจินตนาการ โดยภาพของคู่เรา เรามองเป็นรูปก็อตซิล่าน้อยน่ารัก

ไปดูภาพรวมของห้องเรากันเลย ><

v

V

V

ความรู้ที่ได้และการนำไปประยุกต์ใช้

           ได้รับความรู้เรื่องความหมายของความคิดสร้างสรรค์รวมไปถึงทฤษฎีที่เกี่ยวกับความคิดสร้างสรรค์ต่างๆ และยังได้ตัวอย่างของความคิดสร้างสรรค์ที่สามารถเห็นภาพได้อย่างชัดเจน โดยเราสามารถนำไปใช้ในการสอนเด็กโดยการคิดกิจกรรมที่ให้เด็กได้คิด ได้ใช้จินตนาการของตนเองอย่างสูงสุด เพื่อพัฒนาความคิด ความสามารถของเด็กๆ อย่างเต็มที่

การประเมิน

          ประเมินตนเอง - แต่งกายเรียบร้อย ตั้งใจเรียน

          ประเมินเพื่อน - เพื่อนๆเข้าเรียนตรงเวลา และตั้งใจเรียน

          ประเมินอาจารย์ - อาจารย์เข้าสอนตรงเวลา และตั้งใจสอน